ESCARBAR LA TIERRA PARA EL MURO / TITLALUAUANAS NIMAN TITLATSAKUAS — ojarasca Ojarasca
Usted está aquí: Inicio / Escritura / ESCARBAR LA TIERRA PARA EL MURO / TITLALUAUANAS NIMAN TITLATSAKUAS

ESCARBAR LA TIERRA PARA EL MURO / TITLALUAUANAS NIMAN TITLATSAKUAS

MARTÍN TONALMEYOTL

Levantar el muro con cabezas humanas

Mancharse las manos escarbando cuerpos enterrados Convertir la casa del venado en sangre y fierro Cambiar el desierto por un mar de pescados
Trazar una línea que trasgreda el pensamiento

Cerrar la puerta con desprecio
Humillar a las hormigas sintiéndose oso hormiguero
Saberse superior con apenas alas de zopilote recién nacido Limpiar la casa con guantes blancos y mugrientos por dentro Levantar muros para que el vecino no cague en tu cara cuando su oficio ha sido ese hasta morirse
Traicionar el origen de los abuelos y vomitarse sobre ellos Descubrir que se ha perdido todo
Que los coyotes y los buitres cancerígenos te han abandonado El muro del vecino es duro y miserable
Su dureza refleja una pobreza interna
Su mezcla es la avaricia de un rostro acabado
Fotografía de un animal de carga con indicios de rabia
Perro de corbata que solo piensa en rascarse
porque sus garrapatas se han adueñado
[ de su miseria de hombre
Coyote blanco que se carcome a sí mismo
y juega con pólvora porque sus estúpidos ojos
no lo dejan mirar más allá de la costra de su cerebro
Levanta el muro, perro de raza
para que los poetas tengamos donde escribir
tu mezquino epitafio

 

Tikuiteuas se tepantle ika tsontekomamej

Timomakuitlayotis ika intlakayotsin tokniuan uan ye toktokej Tikuijkuilis masatsintle ichantsin niman ompa tiktoyuas yestle niman ompa tikimpipilos miktepostin
Tiknekis tikpatlas tlaluaktle iuan ueyeatsintle kampa

[ yomikkej michimej
Titlatsakuas ika tepostle niman tiktlalakamotlas totlamachilis Titetlatsakuilis ika tlaueltsintle
Inka timokayauas tsikatsitsintin kampa tajua tiueye yolke
Tikmatis noyej tiueye maske kine tikonetsopilotsintle
Titlapojpouas ika momabotasuan uan sa istakej niman
[ ijtikopa noyej tsokuiltikej
Tikuiteuas se tepantle para yamok ompa manoxixake
[ uan iuan timotlalnamike
maske yajua, mojmosltla ompa ualajtsias hasta kaman mike
Inka timokayauas mokojkoltsitsiuan uan yomijkej niman
[ inmipan timesotlas
Tikmatis se tonajle kampa noche tlin tikpiyaya yotikpolo
Kampa on koyomej iuan tsopilomej uan kokoxkej yomitskajtejkej Itepantsin uan iuan totlalnamikej kijtoua chikauak maske xmelauak Nese noyej kuapistik maske ijtiuajuajkaltik
In tepantle tlachijchijtle ika se xayakakuitlatl
Ixtlakopinaltsin se poloko uan rabiojkuitika
Chiche uan kualtsin tlakemej niman sa nouauantok kechka ueye tonajle kampa ikarrabatos melauak kikuaj niman
[ xok kimate tla tlakatl noso yolke
Istak koyotsintle uan melauak nokuajtok
niman nauiltsia ika ueye tlitsintle kampa ixtololojuan
xase intlachalis kechka itekoch itsontekotsin
Xkuiteua tej on tepantle chiche tetomak
kampa ijkon noche uan tixochitlajkuilojkej
tikpiyaskej kanon tikijkuiloskej mokuitlatokayo

__________

Martín Tonalmeyotl (Atzacoaloya, Chilapa, Guerrero, 1983). Autor en lengua náhuatl de Tlalkatsajtsilistle /Ritual de los olvidados (2016) y Nosentlalilxochitlajtol/Antología personal (2017). Recientemente preparó las antologías Xochitlajtoli/Poesía contemporánea en lenguas originarias de México y Flor de siete pétalos. Este poema pertenece a su nuevo libro, Istitsin ueyeatsintle/Uña mar (NorteSur, 2020).

comentarios de blog provistos por Disqus