ENCIENDE TU FUEGO / KAMAPASI MILHKUYAT — ojarasca Ojarasca
Usted está aquí: Inicio / Escritura / ENCIENDE TU FUEGO / KAMAPASI MILHKUYAT

ENCIENDE TU FUEGO / KAMAPASI MILHKUYAT

YAO TONALLI Y JOSÉ LUIS VICENTE SANTIAGO

Enciende tu fuego, haz que cada chispa ilumine los vacíos,

aquellos que dicta su destino.

Que el humo, desprendido de tu belleza,

viaje por lo aires silenciosos y brutales

y que penetre en las almas sagradas.

Aquellas que nacieron del espíritu creador.


Como el sahumerio, sé paciente,

brilla repartiendo esencia multicolor,

energía para nuestra madre tierra.

Y que la percepción humana haga lo que quiera

con tus cenizas, total provienen de tu cuerpo,

de tu traje, de tu casual indumentaria para acudir a la fiesta.

 

Enciende tu fuego y haz arder la estepa

ésta sólo te mostrará

lo eterno.

Una vez que lo descubres, ella tiene que irse,

tiene que arder junto con tu espíritu.

Todo tiene que irse.

 

Aprender a mirar bien los abismos

para dejar ir, para no aferrarse, no apegarse.

Nada nos pertenece, Nada podemos controlar.

 

Tienes que partir, tu camino comienza ahora.

Vive tu momento con presencia y sincronía.

Enciende tu fuego y danza entre los vivos.

 

Kamapasi milhkuyat akxni akgatunu piksnat namakgskhoy taniku nitu,

tama tiku lhkawaliy taniku ta’ama.

Wa jiní, tiku makgxtakga milistlan,

xatsekg kalh kka’unin chu lixkan tayat

chu katanulh kxatasikulanala kuxta.

Tama taniku skgatankgonit xkuxta puchina’.

 

Lakumu tamajinin, kakswa kawanti,

muksun skgoy mapapitsi xapulaklhuwa tamanin,

xalitliwakga xla kintsekan tiyat.

Chu xaskgalh lataman katlawalh wantuku tatlawaputun

milhka’ka’, tachuntiya pikmimakni minkgoyacha,

xla mintalhakgan, xla xanla mintalhakgan nalipina kpaskwa.

 

Kamapasi milhkuyat chu kalhkuyu xakaxtum tachanan

pika xmanwa masiyaniputunan

xaxlipan.

Makgtum namakglhtakgsa’ xla xli’anat,

pilakxtum lhkuma minkuxta.

Paks xli’anat.

 

Natakatsiy liwana nataukxilha xapuulhmaan

xlakata nalitamalakgachay, perni natalichipay; ninatatasmani.

Nitu kilitaykan, Nitu namakaksayaw.

 

Mili pinat, ukuta’ tsukuma mintijí.

Anta’ wila kalatapa minkilhtamaku chu tatanokglha kilhtamaku

Kamapasi milhkuyat chu katantli xlakgni’ tiku lamakgolh.

__________

Texto: Yao Tonalli (Luis Ángel Gándara Olay), de Teziutlán, Puebla

Traducción al totonaco: José Luis Vicente Santiag o, de Huehuetla, Puebla

comentarios de blog provistos por Disqus